ONZE PLEK

Van Platform OntwerpNL en Vereniging Deltametropool heeft STUDIOpnt in samenwerking met Observatorium de opdracht gekregen om een ‘goed gesprek’ te voeren met een specifieke doelgroep en plek om te achterhalen wat voor hen de waarde van cultuur in de eigen leefomgeving is. Als onderdeel van de Artistieke Gebieds Biografie van het Damsterdiep willen we met bewoners in gesprek gaan om verhalen op te halen. 

Een stereotype van niet ver ontwikkelde boeren is een beeld wat buiten Groningen vaak naar voren komt, en mede daarom is de opgave van Onze Plek een mooie aanvulling op de AGB. De publicatie komt ver buiten Groningen terecht en het is een kans om tegenwicht te geven aan dit stereotype. Ook bied het Damsterdiep mogelijkheden voor kunst en cultuur dus de vraag wat dit voor de bewoners betekend voor hun leefomgeving, de kern van de uitvraag van Onze Plek, is waardevolle input.

Naast ons gesprek in Garrelsweer zijn er door heel Nederland gesprekken gevoerd en worden deze resultaten in opdracht van het Ministerie van OCW in boekvorm gepubliceerd.

Garrelsweer, Groningen liggend aan het Damsterdiep en in het hart van het aardbevingsgebied is een unieke plek in Nederland. Niet vanwege de historische bebouwing, het omringende landschap, de sociaal-maatschappelijke gevolgen van de versterkingsopgaven, de stijgende huizenprijzen, de toekomst van de agrarische sector of het feit dat de 80-jarige oorlog hier begonnen is maar vanwege dat alles hier samenkomt, zich tegelijkertijd afspeelt en met elkaar verbonden is. Het landschap rondom het al eeuwenoude stromende water van het Damsterdiep is dat wat mensen aan dit gebied bindt en verbindt met elkaar. De ‘common ground’ is de liefde voor de rust, ruimte, uitzicht, weidsheid; het water, de aarde en de lucht.

Voor een goed en open gesprek over ‘onze plek’ is het van belang om los te laten wat je er mee naar toe neemt. Je neemt je eigen kennis, ervaring en gedachten mee waar je ook heen gaat en je kijkt of beoordeelt vandaar uit. De opgave is om dit juist niet te doen en te luisteren naar de mensen, naar het landschap en te zoeken naar een andere kant van jezelf, los van wat je al denkt te weten. “Ja, maar wat willen jullie dan?” hoor je vaak van mensen van buiten. In Garrelsweer kwam een paradox naar boven over wat ‘iets willen’ kan zijn. Hoe behoudt je de waarden en sferen van het dorp zoals het er nu is voor toekomstige generaties zonder je te hoeven verantwoorden over die buitenstaanders vraag. “…en het feit dat 'niets' doen net zo relevant is als 'iets' doen maar wel op het gevaar af dat als je niets doet iemand anders misschien iets gaat doen en dat dat iets wordt wat je helemaal niet wil. Dus "niets doen' vergt wel een ‘iets’ doen”.

Vier stadia

Een gesprek over ‘onze plek’ kent ook verschillende stadia. Een eerste open gesprek; vertel maar. Een tweede meer sturend gesprek aan een ronde tafel. Ten derde een vorm van teruggeven in de vorm van een event/kunstwerk o.i.d. (denken én doen) en tot slot om te zorgen dat de uitkomsten, inspiraties, etc niet in een bureaula verdwijnen een heel specifieke plek waar de uitkomsten kunnen landen. In dit geval is dat de Dorpsvisie die dit jaar opgesteld gaat worden om de bewoners een handvat te geven om voor te ‘strijden’. Geen begin van een nieuwe 80-jarige oorlog maar wel een document, een nieuw narratief, dat als onafhankelijk pleidooi en verbinding tussen bewoners en overheden kan functioneren en waarin iedereen zich zou moeten kunnen vinden. Daarbij stel je de vraag: ‘wat is voor u de liefde voor de plek?’